Zavallılar (2023) Yorumlar

"Bebeğinin beyninin kendisine nakil olunmasıyla yeniden doğan Victoria; bu kez Bella Baxter adıyla dirilir; kendini ve dünyayı keşfetme yolunda çeşitli maceralara atılır" ama bu keşif yolu nedense o çocuksu saflığına rağmen onu hep alkole; uyuşturucuya, cinselliğe, genelevlere (ki genelevdeki sahnelerden birinde müşterilerinden birinin Bella ile buluşmaya gelirken babalarından bir şeyler öğrensinler diye "çocuklarını" da yanında getirdiğini görürüz!)

Tamam kıza beyin nakli yapıldı, kızın zeka yaşı ve beden yaşı farklı bunu anladım ancak beyin nakli gibi çok karmaşık ve zor bir ameliyattan sonra kız nasıl hayatta kaldı bunu anlayamadım. Diğer yandan Havlayan horoz, ördek başlı koyun ve köpek başlı ördek ne alakaydı, bu canlılar bir tür deneme ise nasıl hayatta kaldılar, bunu da anlayamadım.
Bu sahnelerde de Dr. Moreau'nun Adası filmi aklıma geldi.

Zaten gerçekleri öğrenen kadın sonunda intikamını alıyor.

bella bazı şeyleri hiç deneyimlemiyor. örneğin reddedilme ve kıskançlık ki bu inanılmaz. paytak paytak yürüyen, yediklerini çıkaran, a beden meme ölçüsüne sahip birinin istisnasız herkes tarafından bir tutku objesi olarak görülmesinin ve hiç reddedilmemesinin, hiç isteyip de elde edemediği bir şey olmamasının inandırıcı bir yanı yok. ikinci olarak gerçek cinsel özgürlük bu değil. bella çocuk ya da zihinsel engelli bir durumdayken istismar ediliyor. örneğin müşteriyi reddettiği için genelev patronu tarafından kulağı ısırılarak işkenceye uğruyor. ama kadının bunu yaparken tatlı tatlı konuşması yüzünden olayın gerçek doğasını anlayamıyor ve fahişeliği de para ve deneyim kazanmak için yaptığı çok da zevksiz olmayan bir iş olarak görüyor. Maalesef senaryo aslında poor thing olan bu karakteri mükemmelleştirip öyle bir kutsuyor ki her yaptığı bilgece ve doğruymuş gibi lanse ediliyor. girişte bahsettiğim gözü boyananlar için çok tehlikeli ve yanıltıcı mesajlarla dolu.

Öncelikle filmin ahlaki metodolojisini ele almak istiyorum. Bu konuda çok fazla şikayet edilmiş, rahatsız olanlar olmuş. Bir bebeğin beynine sahip yetişkin bir kadın bedeninin cinsel ilişki yaşaması pedofili olarak değerlendirilebilir mi? Bu durumdan rahatsız olan ve pedofili olarak değerlendirenlere hak verebilirim. Ancak pedofili olarak değerlendirmeyenlere de hak verebilirim. Her iki tarafı da kendi kararlarının aksi yönüne ikna etmek sanırım imkansız olacaktır. Bu konu üzerine yapılan tartışmalar sonunda bir kısır döngüye girecektir ve her iki tarafta kendi doğrularını alıp kenara çekilmekle yetinecektir. Bir insanı çocuk yapan bedeni midir yoksa akıl/zeka seviyesi midir? Biyolojik olarak adet gören dişi artık doğuma hazır demektir. Adet yaşı da yaklaşık olarak bellidir. Doğanın "sen hazırsın" dediği biyolojik yaş günümüzde toplumların bi kısmı tarafından çocuk olarak değerlendirilmektedir. Lakin çok eski değil, yakın zaman öncesi ve hatta günümüzde dahi dişinin cinselliğe adım atması ve evlendirilmesi için adet olması yeterli olarak görülmektedir. Filmdeki vakaya bu pencereden baktığımızda çocuk beynine sahip yetişkin vücudunda olan birinin cinsellik yaşaması pedofili olarak değerlendirilmeyebilir. Peki bu vakaya zeka/akıl yaşı penceresinden baktığımızda gördüğümüz tablo ise elbette ki pedofiliyi çağrıştıracaktır. Ancak nihayetinde izleyicinin gördüğü yetişkin bir kadın bedeni olduğu için yine de tam olarak pedofili etkisi yaratmayacaktır. Birde üçüncü seçeneğimiz var. Bende bu seçenekten yanayım. Yetişkinlik hem biyolojik hem zihinsel olarak bir bütündür. Bir insanın cinsel birlikteliğe hazır olması için biyolojik ve zihinsel olarak belli bir olgunluğa erişmiş ve buna hazır olması gerekmektedir. Filmde işlenen süreçte ise Bella bir bebeklik/çocukluk döneminden geçiyor. Yürümeyi, yemek yemeyi, konuşmayı, tuvaletini yapmayı vb öğrendiği bir dönem işleniyor. Ve bir gün hepimizin yaşadığı ve hatırlayacağı üzere her insan çocuğunda çok erken yaşlarda olan o şey oluyor. Cinsel kimliğinin ve cinsel organının farkına varıyor. Her çocuk bu geçiş döneminde cinsel kimliğini sorgulama ve öğrenme sürecinden geçiyor. Bella'da bu sürece giriyor ve onu diğer çocuklardan ayıran ve hızlandıran şey ise çoktan yetişkinliğe ulaşmış ve cinselliğe hazır olan bir bedene sahip olması oluyor. Ve filminde "trick"i tam olarak bu nokta oluyor ve film bu durumu sonuna kadar kullanarak Bella'yı tam anlamıyla bir ...puya çeviriyor. Bir çocuk gibi düşüncesiz, plansız, fevri hareket ediyor. İçgüdüsel olarak canının arzu ettiği her şeyi yapmak istiyor ve yapıyor da. Filmin ana teması, senarist/yönetmenin istediği tam olarak bu ve izleyiciyi yakaladığı, üzerine uzun uzun felsefi, ahlaki tartışmalar yaptırdığı tricki bu. Çocuk beynine sahip yetişkin bedenli bir insanın yaptıklarının hangi ahlaki/mantık çerçevesinde değerlendirileceği. Bu iki uyuşmazın çatışması ve uzun vadede uyumlanma, normalleşme süreci işleniyor film boyunca. Yani bu filmi "pedofili yeaa" deyip fırlatıp kenara atmak fazlasıyla kolaycılığa kaçan çok sığ bir görüş olur. Bunun haricinde filmdeki diğer unsurlar elbette ki sonuna kadar eleştirilebilir. Bella'nın genelev macerasının bu kadar uzatılması ve orada o kadar çok fazla konu işlenmesi bence gereksiz ve fazla uzatılmış bir bölümdü. Ergenlik evresine giren bir insanın kendini bulması, tanıması için geneleve mi düşmesi gerekiyor illa. Burası gereksizdi bence de. Filmde yaratılan o evrende Bella'nın kendini bulması, tanıması için geneleve düşmesi dışında yaşayabileceği binlerce macera olabilirdi. Yazar ve yönetmen bu kısmı sansasyon yaratmak için fazlasıyla kullanmış bence. Bunun haricinde Bella'nın gelişim süreci çok hızlı ve altı doldurulmadan gerçekleşiyor. Sen ne ara okumayı öğrendin de yaşamın amacı, iyilik/kötülük hakkında felsefe yapar hale geldin. Bunun yanında filmdeki insani ilişki dinamikleri yer yer dengesizdi. Bazı olaylarda hayatın olağan akışına uygun, gerçekçi bir süreç işlenirken bazı olaylarda çok absürt, mizansen sayılabilecek şeyler yaşanabiliyordu. Bu dengesizlik yer yer canımı sıksa da filmin akışında çok sırıtmıyordu. Filmin kendi içinde hem ciddi hem de gayriciddi bi tarafı vardı ve bu iki kutup arasında sürekli yaptığı gitgeller ile seyirciyi sonuna kadar şaşırtmaya devam etti.

Bella zihinsel olarak çocuk o yüzden seks sahnelerinde istismar var diyenler, kısa süre sonra Bella gemide tanıştığı karakterle felsefe, sanat, bilim ve insanlık konularında lügat parçalarken durumun absürtlüğünün farkına varıp bir aydınlanma yaşamadınız mı? Seks olunca mı bir anda gerçeklik aklınıza geliyor? Ya adama keçi beyni naklediyorlar, herif meeeliyor ot yiyor, siz gelmiş Bella seks yapıyor burada istismar var diyorsunuz. Sizi gidi büyük resmi göresiceler sizi bravo yine büyük resmi siz gördünüz. Kendi evrenini yaratmış, dünyevi gerçeklerden, zaman ve mekandan bağımsız metaforlarla dolu bir fantastik hikaye izliyorsunuz, bunu anlamak bu kadar mı zor?