Unorthodox (2020)

Unorthodox: Gelenekleri̇n Sıfır Noktasından Kendi̇ne Yolculuk

26 Mart’ta Netflix ekranlarında yayınlanan 4 bölümlük mini dizi olan Unorthodox, Deborah Feldman’ın otobiyografi türündeki kitabından diziye uyarlanan müthiş bir yapım. Bir kadının devrim hikayesi de diyebileceğimiz dizi, baş karakter olan Esty’nin (Esther Shapiro) hikayesinden yola çıkarak New York’taki Yahudi Cemaati Hasidiklerin kültürünü ve bu kültürün bireydeki travmalarını izleyiciye sunuyor. Dizide İngilizce ve Almancanın yanı sıra Almanya ve Amerika’da yaşayan Yahudilerin konuştuğu dil olan Yiddişin konuşuluyor olması ise önemli bir ayrıntı.

Yiddişte “Geleneklere Uymayan” anlamına gelen Unorthodox, cemaat geleneğinde kuralların, bireylerden daha önemli olduğu gerçeği tüm çarpıcılığıyla anlatılıyor. Dizi, Yahudilerin soykırım sonrasında New York’ta bir araya gelerek kendi kabuklarına çekildiği bir dünyanın kapısından içeri girmemizi sağlıyor. İsrail’deki Yahudileri “kafir” olarak niteleyen New York Hasidiklerinin küçük ve yalnız dünyasında kurallar çok sert. Dilleri, ibadetleri, giyim tarzı, yemekleri ve bayramları ile oldukça farklı bir topluluğu keşfederken aynı zamanda tüm üyelerin bu kültürü yaşatmak için böylesi sert kurallara ihtiyaçları olduğuna da tanık oluyoruz. Cemaat üyelerinin birbirine olan sadakati ne kadar kusursuzsa sınırlar da o derece keskin. Kadın ve erkeğin rolü karşı konulamaz derecede belirgin. Erkekler ve kadınlar arasında sorgusuzca kabullenilmiş kurallar söz konusu. Erkeğin yeri ise kadından daima bir adım önde. Söz hakkı öncelikli olarak erkeğe ait. Dünyanın farklı farklı yerlerinde kadınların erkek egemenliği altındaki yok oluş hikayesi Hasidiklerde de mevcut. Sınırlı bir eğitim hayatı olan kadının kutsal görevi tüm bilindik hikayelerdeki gibi eşini mutlu etmek, evinin kadını olmak ve çocuk doğurmak. Çocuk yapmak cemaat için en önemli değer kabul ediliyor. Soykırımda yok olan nüfuslarını geri kazanmak için kadının doğurganlığı her şeyden kıymetli. Cemaat bu noktada bireylerin cinsel yaşamı üzerinde de büyük söz sahibi. Evlilik öncesinde ise cemaatin kuralları çerçevesinde cinselliğe dair eşlere detaylı bilgilendirmelerde bulunuluyor.

Cemaatin tüm yasaklarına rağmen kendi yolunu arayan derin bir insan hikayesi Unorthodox. Dizide naif ve kırılgan görünümünün ardında cesur bir kadın imajı söz konusu. Çevresinden farklı olduğunu bildiği halde uyum sağlamak ve mutlu olmak için elinden geleni yapan ailesine, özellikle babaannesine bağlı 19 yaşında genç bir kadın olan Esty, eğitim hayatının bitmesi ile evlilik çağının geldiği düşünülür. Görücü usulü ile kendisini bir anda evlilik hazırlığının içinde bulur. Evliliğin kendisi için başka bir hayatın kapısını aralayacağını ve orada mutlu olacağını düşünür. Oysa Esty daha karanlık bir dünyaya adım attığını bir süre sonra fark eder...

Öncelikle son derece kaliteli izlenebilir güzellikte olan bu dizini şahsen hiç bir bölümünden hiç bir anından sıkılmadan zevkle izlerken daha uzun olmasını istediğim bir yapım olmuştur.Resmen muhafazakar Müslümanlar ve muhafazakar Yahudiler arasındaki benzerlikleri net bir şekilde ortaya koymuştur. Dinin insanlar üzerindeki etkiyi ağır baskıyı din adı altında bizi yöneten yönlendiren ve yaptığımız her eylemden sadece tek taraflı bir suçlu ilan eden düşünce yapısına Esther'in üstün ve muhteşem rolüyle başkaldırısını ibretle izledik.Özellikle bu diziyi ülkemizdeki bayanların daha çok izlemesini gönülden isterim.Bence izleyin izlettirin...

Bir kadının, tutucu inanç ve gelenek yapısından (ultra yahudilikten) kaçışının kısa ve öz hikayesi.
Birileri, diğerleri için seçimler yapar ve sorgusuzca bu seçimler yaşatılır. Kimileri de kendi seçimlerinin farkına varır ve birilerinin seçimleri ile kendi seçimleri arasında doğruya erişme çabası verir.
İlginç, etkileyici ve güzel.