Dodesukaden (1970)

Yorum Spoiler İçerir!

Kurosawa'nın intihar girişiminde bulunmadan önce çektiği son film "Dodes'Ka-Den" toplumun en alt sınıfına, varoşların dahi dışında, çöplerden-hurdalardan yapılmış evlerde yaşayanların gündelik yaşamlarına-karakterlerine eğiliyor. Toplumun en alt sınıfından yola çıkarak, ahlaka, topluma, kültürel değerlere ciddi göndermeler-eleştiriler yapmaktan da geri durmuyor. Aynı Dünya'da, aynı ülkede, aynı şehirde, hemen yanı başımızda yokluk içerisinde yaşayan insanların hayatlarını, ahlaki çöküntülerini, toplumsal değerlerin nasıl yıkılıp gittiğini; burjuvazinin suratına tokat gibi çarpıyor. Sıcacık evlerinin, sıcacık yataklarına kurularak, ahlaktan, yüksek toplumsal değerlerden, ulus bilincinden bahseden, kendini bilmez riyakarlara had-hudut bildiriyor, sarsıyor, kendine getiriyor. Kurosawa, biz kez daha dersini, ders verdiğini hissettirmeden veriyor.

Filmdeki hemen hemen tüm oyuncuların oyunculuklarının muhteşeme yakın seyretmesiyle, ışığın kullanımıyla, karakterlerin oluşturulmasıyla, etik değerlere yapılan mizahi göndermelerle Kurosawa'nın en iyi filmlerinden biri olduğunu söyleyebilirim. Oyunculuklar o kadar doğal, o kadar samimi, o kadar "gerçek" ki, bir müddet sonra o teneke evlerde yaşadığınızı hissetmeye başlamamanızın imkanı yok. Kah küçük veletle yemek arayışına çıkıyor, kah gece-gündüz çalıştırılan genç kadınla aynı uykusuzluğu-yorgunluğu duyumsuyor, kah sarhoş eve gelen dostlar gibi yalpalıyorsunuz.

Ve bir süre sonra filme ismini veren "tramvay delisi"ne eşlik etmeden duramıyorsunuz;

"Dodes'Ka-Den, Dodes'Ka-Den, Dodes'Ka-Den..."

Kendimi bazen sanki Şerif Gören ve Zeki Demirkubuz izliyor gibi hissettim. Farklı hayatların hikayelerini aynı perdede yansıtmış usta yönetmen. Bu esnada da güzel ve sorgulayıcı mesajlar vermeyi de ihmal etmiyor...