Firecreek (1968)

“Ayda iki dolar, elle yapılmış bir rozet… Bu yolda hayatını feda etmeye değmez.”

“Firecreek”, derme çatma dört beş binadan oluşmuş bir yerleşim alanı, sözüm ona kasaba…
Şefleri yaralanmış, kanundan kaçan beş adam. Nefes alıp, dinlenmek için kasabaya gelirler…
Bu tür insanları tanımayan, kendi halindeki kasabalıları bir süre sonra taciz edip rahatsız etmeye başlarlar…
Kasabanın asıl mesleği çiftçilik olan, ayda iki dolarlık ek geliri olsun diye seçilmiş, çocuklarının elle yaptığı rozeti olan bir şerifi vardır. Suçlu kaçaklar bu durumu görünce, kasabanın kendilerince bir cennet olduğunu düşünürler. Ellerindeki silah ve saldıkları korku nedeniyle kimse ses çıkaramaz. Liderleri Bob Larkin (H. Fonda) daha insancıl görünmesine rağmen hem yaralı olması, hem de liderlik yönünün zayıflığından, ekibindekilerle tartışıp kendine isyan etmemeleri için yapılanlara pek ses çıkarmaz.
Bu tür olaylarla karşılaşmamış şerif Johnny Cobb (J. Stewart) un eşinin de doğum yapacak olması onu iyice ikilemde bırakmaktadır. Kendine yardımcı aldığı adını dahi hatırlamayan zihinsel engelli Arthur bile kimsenin bir ses çıkarmamasına bir süre sonra isyan edecektir.
Her şeyi göze alan şerif sonunda tek başına hak, adalet ve doğruluk adına onların karşısına dikilecektir…

Bir westernden beklenenleri karşılayan, başlarda hayli ağır ilerlese de, sonrasında toparlayan iki star oyuncudan iyi performanslar alan iyi bir film.
Film bilhassa finale yaklaşırken şerifin suçlular karşısında yapayalnız kalması bakımından “High Noon/Kahraman Şerif-1952” a benzediğini belirtmek gerekiyor.
Filmin başarılı oyunculukları içinde, çok iyi bir kötüyü oynayan “Earl” rolündeki Gary Lockwood’u da unutmamak gerekiyor.
Filmin replikleri arasında;
Başına bir iş gelmemesi için hapse koyduğu Arthur’un şerife, “Neden onları değil de beni hapsediyorsun” deyişine…
“Seni hapishaneye tıkmanın mı, yoksa serbest bırakıp başka birilerini tutuklamanın mı doğru olduğunu inan ben bile bilmiyorum.”

-“Dulcie, erkek milletine hiç sabrın yok.”
-“Her tipte erkek var Bayan Sawyer, fakat kadına sabır gösteren bir tanesini bile görmedim.”

Larkin -“Bir kadın ağzını kapalı tuttuğunda genellikle pek şikayet etmem.”
Evelyn -“Eğer bir adam aynı şekilde davranırsa benimde pek şikayetim olmaz.”

Larkin- “Ne zamandan beri yapılması gereken hakkında oylama yapacak beyne sahip oldun?”

Whittier - “Kaybedenlerden kurulu bir kasabanın yaşamını sürdürmesinin olanağı yoktur.”
Johnny Cobb - “Yaşamak istemediğim bir gün varsa, kafasını kuma gömmenin daha iyi olduğunu düşünenleri gördüğüm gündür.”

Larkin - “Kanunun olmadığı yerde, kendi kanununu kendin koyarsın.”

Çekingenliğinin ve yaşadığı korkunun kasabaya daha büyük sorunlar çıkartacağını anlayan ve sonunda isyan eden şerif rolünde Stewart’ın o rol için hayli yaşlı olduğu eleştirileri yapılmıştı. Ancak bunun filmin vuruculuğu açısından kasıtlı yapıldığı görüşündeyim. Daha genç bir şerif olması halinde sergilenen cesaret daha az dikkat çekecekti.
Kötülük ve kötü niyetli insanlar dünya durdukça hiç kaybolmayacak… Onların cezasını bulması sinema ekranında da olsa içimizi rahatlatıyor…
Ancak aklımızdan çıkarmamamız gereken Edmund Burke’un sözü olmalı…
"Kötülüğün zaferi için gereken tek şey iyi insanların hiçbir şey yapmamasıdır."
İzlenmesi gereken westernlerden…

Vasatın üzerinde bir western. Haydutların başı rolünde Henry Fonda ve demokrat şerif rolünde James Stewart fena değil. 7.