Daima Lilya (2002) incelemesi

Lilja, sistem değişikliği yaşayan bir ülkenin sevgisiz ortamında büyüyen, hak etmediği parayı çöpe atacak kadar saf ve temiz bir genç kızdır.

Film, yalnızca çöken bir sistemin insanlar üzerindeki yansımasının anlatımı değildir. Asıl hedef kapitalizm ve onun insanlar üzerindeki etkisidir. Düzenlerin devamı için olmazsa olmaz din olgusu da yönetmenin hedefleri arasındadır. Bildik bir konuyu ele alan film, kimi klişeleri kullansa da klişe batağına düşmeden, işin kolayına kaçıp erotik sömürüye başvurmadan, olayın özüne inebildiği için benzerlerinden ayrılır.

Öykü SSCB bitiminden sonra yaşanmaya başlansa da gelişmiş bir Batı Avrupa ülkesinde devam etmekte. Fabrika dumanında boğulan kuş, Lilja'nın bedenini satmadan önce ve sattıktan sonraki marketteki iki alışveriş sahnesinin kıyasılanması ve ilişki sonrasında yenilen fast-food ürünleri, her şeyin satılık olduğu, insanların alabildiğine yabancılaştığı ve bencilleştiği tüketim toplumunu, kapitalizmi işaret etmekte.

Yönetmen, anasının ardından çamura düşen kız sahnesiyle sonu belli bir öyküye izleyiciyi katarken, kızın yaşadığı ilişkilerde kamerayı adamların yüzüne tutarak kendimizi Lilja'nın yerine koymamızı sağlamış.

Film boyunca Lilja'nın yanında taşıdığı kutsal tablo, yüreklere su serpercesine duvara fırlatıldığında düzene ve düzenin dayanaklarına indirilmiş bir darbe olmasıyla da farkını ortaya koymuş.

Dünyanın dört bir tarafında inanmak istedikleri yalanın ardından giden savunmasız insanların gerçekte var olmayan ve gerçekte var olan meleklerin öyküsü aslında anlatılan...

"Kışın sebze toplanır mı?"

"Asiye nasıl kurtulur?"

Birilerinini ya da birşeyleri suçlayarak aklayabilir miyiz kendimizi?

**************

Filmin müziği ve öyküsüne ilşkin aşağıdaki bilgiyi de "fanatic_anchovy" nin sayesinde "ibobey84 " ten alarak ekliyorum yazının sonuna:

Senaryonun uyarlandığı asıl hikâyedeki Danguole Rasalaite Litvanyalı ve 16 yaşında. 2000 yılında erkek arkadaşı tarafından Malmö'de bir iş umuduyla kandırılıyor. Aslında Malmö'ye götürülmüyor. Kötü yola düşürülüyor, defalarca fuhuş yaptırıldığı Arlöv'deki apartmandan Malmö'ye kaçıyor. Üç ay sonra erkek arkadaşı ve iki adamı tarafından tecavüze uğruyor. Sonunda da köprüden atlıyor ve üç gün sonra hastanede ölüyor. Kızın yanında taşıdığı üç mektupla da hikâyesi ortaya çıkıyor. Yönetmen Moodysson hikâyeyi İsveççe yazmış sonra Rusça'ya çevrilmiş. Moodysson ve ekibi başrol oyuncuları seçimi için yaklaşık 1000 kişiyle görüşme yapmışlar.

Filmin müziğiyle ilgili olarak da Sight & Sound's dergisinde yazan Tony Rayns'ten negatif bir yorum gelmiş. Rayns filmi melodromatik ve içerik açısından eksik olarak addederken, hayal sıklıklarının stilistik seçimlerini kritize etmesinin yanı sıra film müziği bestelerine gelince: "En uç örnek olarak filmin başında ve sonunda çok kuvvetli basların yükselip alçaldığı Rammstein'dan "Mein Herz Brennt"i (Yüreğim Yanıyor) vermiş. Burada yükselip alçalan sesi bir kızın dünyadan kopma dileğine metafor olarak görsek bile, Lila'yı Almanya'da Rammstein müzikleri dinleyen ya da bununla ufak da olsa ilgilenen biri olarak düşünmek saçma olurdu. Yani gelen müzik bir karakterden ya da hikâyeden değil, sesi MTV'den daha yüksek çıkan bir ses duvarından gelmektedir." diyor.


poormf & fanatic_anchovy & ibobey84