Bu filmi çevirmeye karar vermemin iki sebebi var. Birinci sebep şöyle: Tesadüfen "Çeviri istekleri" bölümünde dolaşırken sevgili Sinigami'nin 19 Ekim 2012 tarihinde bu film için istek konusu açtığını gördüm. Yine kısa bir süre sonra aynı film için 14 Şubat 2013 tarihinde tozunn arkadaşımızın da istekte bulunduğunu fark ettim. Bu istek başlığı altında sevgili LeonardoDaVinci'nin mesajında "Ben bu filmin çevirisini sayın gitarisyen abimizden rica ediyorum. O eski filmlere düşkün gözüküyor." ifadesini görünce filmi izleyip, beğenirsem çevirisini yapmaya karar verdim. Ve filmi izledim. Filmi izledikten sonra beğenmekle beraber, çevrilecek satır sayısının biraz fazla olması, kaynak İngilizce alt yazıda bazı eksiklikler ve hatalar bulunması, üstelik -klasik filmlerde her ne kadar gramer kurallarına çok uygun konuşulsa da- biraz ağdalı, seviyeli, zaman zaman eskide kalan bir dil kullanılması ve üstelik Titanic felaketine her konuda yabancı olmam ve teknik bir hata yapmak istemememden dolayı neredeyse çeviriyi yapmaktan vazgeçiyordum. Ancak filmin içinde bir şey vardı ki; işte bu filmin çevirisini yapmak isteyişimin ikinci sebebi buydu: Briç... Evet, eskiden çok uzun süre oynadığım, sabahlara kadar masalardan kalkmamama sebep olan ve dünyanın en büyüleyici oyunlarından biri olan briç. Filmde gemide bir briç partisi var ve -zaman zaman sadece kokusu ya da konusu olsa bile- filmin geneline yayılmış duruma. Birkaç senedir ara verdiğim bu oyunu filmde görünce eski bir dosta rastlamış gibi oldum ve çeviriye giriştim.

Çeviriyi yaparken -her ne kadar çoğu izleyiciye yabancı gelecek olsa da- standart briç terimlerini Türkiye'de kullanıldığı şekliyle çevirdim. (Küçük bir örnek: "No trump" ifadesinin tam çevirisi "kozsuz" demektir ama ben bu briç terimini Fransızca'dan Türkçe'ye geçtiği ve Türkiye'de kullanıldığı şekliyle "sanzatu" olarak çevirdim.)

Bunun dışında beni zorlayan iki etken de vardı. İlk olarak Titanic konusuna oldukça yabancıydım. Hatta (sırf Leonardo DiCaprio benden daha yakışıklı olduğundan ve onu kıskandığım için (!) sebepsiz bir önyargıyla) dünyada hemen hemen herkesin izlediğini düşündüğüm 1997 yılı yapımı "Titanic" filmini bile izlememiştim. O yüzden önce "Titanic" konusunda geniş bir araştırma yapmaya çalıştım ve oldukça ilginç bilgilere de ulaştım. Arkasından da Leonardo DiCaprio'nun oynadığı "Titanic" filmini izledim. Kafamda çoğu şey netleştikten ve bilgi sahibi olduktan sonra da çeviriye başladım. Beni zorlayan ikinci etkense filmde bol bol kullanılan denizcilik terimleri oldu. Geçtim tamyol tornistanı, yüryayı, viyayı, pruvayı; iskeleyi, sancağı bile bilmiyordum. Eh, bunları da araştırıp öğrendim ve elden geldiğince denizcilik terimlerinde bir hata yapmamaya çalışarak çeviriye yedirdim.

Çeviri yapmanın en sevdiğim taraflarından biri de bu: Hep bir şeyler öğreniyorsunuz. Daha önce de 2007 yılı yapımı Munyurangabo filmini çevirirken yaptığım araştırmalarda 1994 yılında Ruanda'da gerçekleşen soykırımın ayrıntılarını öğrenmiştim.

Çeviri notlarım kısaca bunlar. Şu anda izinde olduğumdan ve yeterince zaman ayırabileceğimi düşündüğümden çeviriyi birkaç gün içinde tamamlamaya çalışacağım.

Filme gelecek olursak; 1953 tarihli bu film, henüz Titanic'in enkazı 1985 yılında bulunmadan ve hakkında bazı şeyler açıklığa kavuşmadan önce çekildiğinden sonradan bildiğimiz gerçeklerle zaman zaman çatışabiliyor ya da bazı yerlerde yönetmen bilinçli olarak böyle olmasını tercih ediyor. (Örneğin gerçekte Titanic baş tarafı suya girerek dikey bir vaziyette battıktan sonra kıç tarafı basınca dayanamayarak gövdeden ayrıldığı ve gemi ikiye bölündüğü halde bu filmde bir bütün olarak battığını görüyoruz.) Bunun yanısıra filmin geneline yayılmış naif bir yapı da var. Şöyle ki; (konuyu gemideki soylu sınıf üzerinden takip ettiğimizden) hep bir saygı, itidal, soğukkanlılık ve ölüme bile vakurla gidiş var. Panik havası yok denecek kadar az ve yolcuların çoğu iyiniyetli olarak yansıtılmış. Sanki herkes "Ben öleyim de diğerleri kurtulsun." havasında...

O tarihlerde çekilmiş klasik fimlerde genel olarak gördüğümüz üzere oyunculuklar güzel, konu sıkmadan ilerliyor ve yormuyor. Gerçek bir olaydan uyarlanan ilk filmlerden birisi olması sebebiyle de ilgiyle izlenebiliyor.

Konu hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak isteyenler için aşağıda birkaç link veriyorum:

Sürprizbozan: Göster