For Sama (2019)

Çok çarpıcı bir belgesel. İç burkucu, üzücü. 2016 yılında Suriye halkı neler de yaşamış öyle. Bir miktarından haberdar olduk ama görmenin etkisi farklı oluyor. Diktatörlük ve getirilerini görebiliyoruz. Hoş Esad bu tiplere "Asi/Terörist" demişti ama görünen pek de öyle olmadığı. İşin siyasi kısmına girmek istemiyorum.

Türkiye'den ve Suriye halkı için Türk devletinin yaptıklarından pek bahsedilmiyor. Bizim hakkımızda ne düşündükleri açık değil. Ruslardan ise oldukça kötü bahsediliyor. Belgeselin 2 yerinde Türkiye'den bahsediliyor. Birisi büyük babalarını ziyaret için ülkeye giriş çıkış yapmalarından, diğeri ise finalde arka planda konuşan Türkçe seslerden.

Bahsedilmemesi iyi mi yoksa kötü mü buna izleyen karar verecektir ama ben yine de yönetmenin ve belgeseldeki karakterlerin ne hissettiğini belgeselde görmek isterdim. Neyse.

Uygun kesimlerce (çevirinin başında altını çizdim) seyredilmesi gerektiğini söyleyerek satırlarımı noktalayayım.

Son not ise şu olsun; alt yazıyı herkes dilediği yere ekleyebilir ama ismimi sildikleri zaman hakkımı helal etmiyorum.

aşırı yandaş bir belgesel, sanki işid ve öso diye bir şey yokmuş da karşı taraf sütten çıkma ak kaşıklara savaş ilan etmiş gibi lanse etmişler

Belgesel sinema sanatı açısından incelendiğinde iyi bir çalışma olarak tanımlanacak bir yapım. Artık en bilinçsiz seyirci bile görsel sanatın Nazi Almanya'sından günümüz dünyasına kadar önemli bir propaganda aracı olduğunu biliyor sanırım. Politik çalışmalarda mutlaka yorum eserin sanatsal yönünden daha çok ideolojik boyutuna yöneliyor. Eğer mantık süzgecinden geçirebilirsek yalanın içindeki gerçek görülür. Ben bu anlamda For Sama'nın önemli olduğunu düşünüyorum. Öncelikle savaşın içerdiği eylem açısından doğru güzel ve haklı olduğu değerlendirmesinin olmayacağını söylemek isterim. Belgesel bütün çekimleri boyunca "özgürlük savaşçılarını" seyirciye göstermekten kaçıyor. Finale doğru bir kaç sahnede görülen silahlı savaşçılar bunların neden gösterilmediğini bize anlatıyor. Eğer bir çok karede bu savaşçılar görülse belgeseli seyreden Batılıya ulaşmaları mümkün olamaz. Belgesel algı üzerinden bir şehirde kuşatılmış sivilleri bize gösteriyor ve insanoğlunun en zayıf yönüne saldırıyor: çocuklar. Korkunç bombardımanlarda bir çok ölüm olduğu kesin ama yoğunluk hep sivil ve çocuklar üzerinde oluyor. Klor gazı kullanıldığı uluslararası basına haber olarak sunuluyor (kullanılmış olabilir) ama buna tanık olsalardı ya da görüntüleyecek olsalardı bütün imkanlarını kullanarak bu görüntüleri belgesele koyarlardı; ki tüm açıklığıyla, sansürsüz bir anlatım yapılmış zaten. Waad El Katib finalde bebeğini Türkiye'de doğuruyor. Arkadaşlar Türkiye'nin katkısının belgeselde işlenmemesine kızıyor olabilir ama "özgürlük savaşçısı" da desek savaşta bunların gerçekleştirdikleri eylemleri gerçek anlamda bilmiyoruz ve bence Suriye İç Savaşı ileriye dönük çok döküman sunacak. Aslında gördüğümüz gibi nasıl olursa olsun belgesel üzerinde çok konuşulacak bir yapıya sahip. Bence önemli, iyi ki belgelemişler (kırpılsa da yeniden kurgulansa da). Son olarak Waad El Katib'in bir anne olarak Sema'yı böyle bir ortamdan çıkarma şansı varken çıkarmamasına anlam veremiyorum; hiç bir şey bir anne için çocuğundan daha değerli değildir diye düşünüyorum. Suriye devleti de bir belgesel çekse bu çalışmada yapılan aynı yolu izleyecekti bence, seyrederken önemli olan biraz konu hakkında bilgi ve zekanın kullanımı.