Eş anlamlılar (2019)

“Synonymes / Synonyms”, senaryosunu da, Haim Lapid ile birlikte yazan İsrailli sinemacı Nadav Lapid’in yönetmen koltuğunda oturduğu Fransız – İsrail ortak yapımı bir drama…

Prömiyeri, 13 Şubat 2019’da “Altın Ayı Ödülü”nü de kazandığı 69. Berlin Uluslararası Film Festivalinde yapılan ve 28 Şubat 2019 tarihinde İsrail’de vizyona giren filmin, hâlihazırda IMDB, Rotten Tomatoes ve Metacritic gibi mecralarda ciddiye alınacak miktarda oydan oluşan bir izleyici ve yorumcu puanı ortalaması mevcut değil…

O nedenle bizde, henüz oynadığı ilk film olan “Synonymes”de sergilediği cesur ve sıra dışı performans sayesinde bütün dikkatleri üzerinde toplayan İsrailli genç aktör Tom Mercier’i (1993 – ) sinema dünyası ile tanıştıran (hatta düpedüz armağan eden) bu filmi, her zamanki gibi önceliği oyuncu kadrosuna vermek suretiyle bizzat kendimiz mercek altına alarak incelemeye ardından da puanlamaya çalışacağız…

Bunun içinde, Türk sinemaseverlerle de ilk olarak 5 – 17 Nisan 2019 tarihleri arasındaki İKSV İstanbul Film Festivali kapsamındaki gösterimler ile buluşan filme ilişkin ilk tespitimizi, sonrasında da naçizane ilk önerimizi paylaşalım istiyoruz…

Bu bağlamda da işe; karşımızdakinin, İsrail devletinin milliyetçi ve militarist olarak tanımlanabilecek geleneksel politikalarına yönelik ciddi eleştirilerde içeriyor olmasına rağmen aynı ülkenin bu politikaların "şahin" savunucularından olan sağ koalisyon hükumetinin Kültür ve Spor Bakanlığından fon desteği alabilen bir film olduğunu söyleyerek başlayabiliriz…

Üstelik hem de bu filmin; aynen filmdeki Yoav karakteri gibi askerlik görevini tamamlar tamamlamaz, “Geleceğimi İsrail'e bağlamak felaket olurdu” diyerek henüz yirmili yaşlarındayken Paris’e yerleşen ve 2014 yılında Bomb dergisine verdiği bir mülakatta, “Hayatımın, Filistinlilerle barış anlaşması yapıp yapmamak veya Gazze'yi onlara verip vermemek vs. değil de, gökyüzü, ağaçlar, aşk, seks ve insan doğası etrafında dönmesini istiyorum… Burada (İsrail’de) boğulmuş gibi hissettim…” diyen bir isim olan Nadav Lapid tarafından çekilmiş olmasına karşın…

Ki, zaten o yüzden filmde, “Siyonizm” yahut “Yahudilik” propagandası yapılmadığı gibi İsrail’deki muhafazakar çevrelerde tabu olarak kabul edilen bu tür kavramlar, spoiler olmasın diye anlatamayacağımız ama sadece “metro”, “poz verme” ve “eski Mossad ajanlarının yaptıkları aptalca gövde gösterisi” sahneleri diye işaret edebileceğimiz birkaç yerde oldukça cesurane bir tavırla “dark comedy / kara mizah”ın dibine vurularak eleştirilmiş durumda… Eminiz izlediğinizde bu esprileri sizde hemen fark edecek ve gülerek eğleneceksiniz de…

Filmde yönetmen ve senarist Nadav Lapid kadar dikkat çeken bir diğer isim de, HBO’nun 8 bölümlük mini dizisi “We Are Who We Are” (2019–2020) da da rol kapmış olan Tom Mercier…

14 Ekim 2019 tarihinde Larry Armstrong-Kizzee’nin Flaunt’da kendisi ile film üzerine İngilizce olarak yaptığı mülakatta, “Karakterinizi iki kelimeyle tanımlamak zorunda kalsaydınız, onlar ne olurdu?” biçimindeki bir soruyu, “Korku yok” olarak yanıtlayan Mercier’in, aynı mülakat sayesinde bir yıl içinde sıfırdan Fransızca öğrendiği bilgisine de ulaşıyoruz…

Belki, yine klasik bir laf olacak ama diğer yorumlarımızda olduğu gibi “spoiler vermeden” yazılmayanları yazmaya, anlatılmayanları anlatmaya, söylenilmeyenleri söylemeye çalıştığımız bu satırlar, 123 dakikalık sürenin neredeyse yarıya yakınını Tom Mercier’in anadan üryan çırıl çıplak oynadığı filme ilişkin ilk tespitimiz olsun…

Aralarında geçen bir konuşmada, İsrail'in önemli medya kuruluşlarından biri olan Haaretz’deki 14 Mart 2019 tarihli yorumunda Itay Stern’in de vurguladığı gibi Yoav karakterinin ağzından doğrudan İsrail, Caroline (Louise Chevillotte) sayesinde de devlet aygıtlarının tamamının, “İğrenç, ağzı bozuk, cahil, ahmak, kaba ve huysuz” olarak nitelendirildiği filmdeki ilk önerimize gelince:

O hakkımızı da bu kez; “gelecek vadeden” oyuncuların “ilk filmlerini” arşivleme hobisine sahip olan sinemasever dostlara (bizim böyle birkaç sinefil abla ve ağabeyimiz olduğu için bu tarz bir tanımlamayı özellikle yaptık), “Bu filmi arşivlerinize, Tom Mercier adını da takip listelerinize eklemeyi unutmayın” diye seslenerek kullanmak isteriz…

Sonuç olarak, kendi değerlendirme sistemimiz içinde “İyi” kategorisine dâhil ederek puan olarak da 7 verdiğimiz bu filmi için önerimiz de, kolay kolay kimse cesaret edemez ancak siz yine de, yapılacak olumsuz yorum ve verilecek düşük puanlara aldırmadan “mutlaka bir şans vererek izleyin" şeklinde olacak…

Keyifli seyirler

Son bir not:
Yorumlarımızda, kaynak göstererek yaptığımız bütün alıntılar, (sözcüklerin filmde veya yorumda / haberde kullanıldıkları bağlama da özen gösterilerek) büyük bir titizlik içinde bizzat tarafımızca İngilizce ’den Türkçeye çevrilmektedir… O yüzden verdiğimiz bilgilerin doğruluğundan kesinlikle emin olabilirsiniz...

Ne anlatılmak istediği anlaşılmayan, boş boş konuşmalara dayalı vakit kaybı bir film. Direk geçilebilir... 3/10...