İ.İ. Oblomov’un Hayatından Birkaç Gün (1980) Yorumlar

koraycanses (370) - 7 yıl önce

Kitaba genel olarak sadık başlasa da filmin ikinci yarısı tersi bir istikamet izliyor. oldu bitti bir finalle de sonlanıyor. yine de şans verilebilir.

| Cevapla Cevapla | Bildir

mavigemi (3) - 15 yıl önce

Oblomov Hakkında:
Toplumsal bir kaderin Oblomov� u içine düşürdüğü bu kaçınılmaz uyuşmayı rastgele bir tembellikle karıştırmamak gerekir.Tembel, işten kaçan ve işsizlikte mutluluğu bulan adamdır.Oblomov� sa hiçbir zaman işsizlikten de zevk alamayan bir adamdır.Zaman zaman kendi durumunu açıkça gören Oblomov, üstüne çöken, hayatını bir bataklığa çeviren bu durgunluğa, acı acı isyan bile eder: �� Yarım kalmış bir adam olduğunu, ruh güçlerinin gelişmekten kaldığını, hayatına bir ağarlığın çöktüğünü düşündükçe içi parçalanıyordu. Başkalarının zengin ve hareketli hayatını kıskanıyor; kendi hayatının yolunu ağır bir kaya parçasıyla tıkanmış, daracık, zavallı bir patika gibi görüyordu.İçinde hiç uyanmadan kalmış, biraz kurcalanmış, fakat hiç biri sonuna kadar işlenmemiş bir çok imkanlar olduğunu acı acı seziyordu���

Çok eskiden atalarının kazandığı mülke ve isme hiçbir şey eklemeden rahatça yaşamak imkanını bulan derebeyleri için mutluluk çalışmakta değil, işsizlikte; değer, çalışanda değil, çalışmayanda idi.Toplumun yeni gelişmesinde hiçbir rolü kalmayan derebeyleri, çocuklarının yeni hayata , Rusya� ya yeni giren endüstrinin yarattığı çalışma yollarına, sokamıyorlardır.Avrupa� dan gelen bilgilerin, yeni hayatta gittikçe artan gereğini duyuyor, hatta çocuklarını Alman öğretmenlere göndermeye razı oluyorlardı.Ama gene de bunun için eski rahatlıklarından bir şey feda edemiyorlardı.

Oblomov işte bu değişen hayat koşullarının ve bu kararsız aile eğitiminin kurbanıdır; annesinin rüyalarına büyük bir devlet adamı olarak giren Oblomov küçük bir memur bile olamamıştır.

Oblomovka ve eski Rusya� nın yıkıntıları üzerine kurulmaya başlayan yeni hayatın mümessili Ştoltz, derebeyi, hatta Rus bile değildir.Yeni hayata çocukluğundan bu yana hazırlanmış olduğu için , doğmaya başlayan yeni bir hayat görüşünün, Rusya� yı Avrupalaşma yoluna götürecek insanların temsilcisi olduğu içindir ki ,Oblomov ölüme benzeyen uyuşukluğa gömüldükçe, Ştoltz � un yıldızı her gün biraz daha fazla parlıyor.

Oblomov� un ruhu Ştoltz� unkinden daha zengin, daha derindir,.Gonçarov bunu bilmiyor değil; fakat Gonçarov şimdilik bu derinlikten, bu ruh soyluluğundan vazgeçmeye hazırdır.Rusya�nın Ştoltz gibi biraz bayağı, ama güçlü, çalışkan insanlara ihtiyacı var.


Büyük Petro�dan beri Rusya� da devam eden büyük Rusya-Avrupa kavgasında, Gonçarov hiç gözünü kırpmadan Avrupa� nın tarafını tutuyor.Diğer büyük Rus romancıları o kadar ileriye gidemiyorlar.Gogol, Dostoyevski, Tolstoy Avrupa� dan çekiniyorlar, Rusya� nın manevi büyüklüğünü kuran değerleri korumaya çalışıyorlar.Zenginleşen, büyük bir işadamı olan Ştoltz, Dostoyevski�nin, hele Tolstoy� un nefret ettiği insanlardan biridir.

Gonçarov, Ştoltz-Oblomov karşıtlığında eski ve yeni Rusya� yı Doğuyla Batıyı karşı karşıya koymuştur.Kardeş gibi sevişen bu iki çocukluk arkadaşı hiçbir zaman birbirini anlamayacak, Ştoltz Oblomov� a, Oblomov Ştoltz� a her zaman şaşarak bakacaktır.

İşte bütün durgunluğuna rağmen Oblomov� un romanını bir dram haline getiren bu iki ayrı insan, iki ayrı dünya karşılaşmasıdır.Gonçarov kendinin ve ülkesinin yaşadığı bu dramı anlatırken bir iç dökme acılığına, bir kötüleme ya da öğüt verme tatsızlığına düşebilirdi; fakat gözlemci olduğu kadar da sanatçı olduğu için, romanın en acı yerlerinde bile sakin, hatta babacan bir hikayeci gülümsemesini yitirmiyor.Ancak Cervantes, Rabelais,Gogol gibi büyük romancılar da görülen bu dram karşısında gülümseme, bu humor olmasaydı, Oblomov bütün önemine rağmen okunamayacak kadar sıkıcı bir kitap olabilirdi.Gonçarov sık sık konusunu, kahramanını unutarak, bir sahneyi, bir konuşmayı hatırda tutulamayacak kadar ince, önemsiz ayrıntılarıyla anlatmak zevkine kapılıyor.Bu yüzden düştüğü tekrarlar, uzunluklar, Fransız çevirmeninin amansız sansürüne uğramış olmakla birlikte kanımızca romanın en değerli tarafları arasındadır.Özellikle �� Oblomov� un Rüyası��nda marazi denenebilecek bir incelemeye varan bu ikinci plan tasvirlerinde realist edebiyatın her zaman veremediği doyulmaz tablolar vardır.Geçmiş zamanı, adeta beş duyunun birden yardımıyla dirilten bu ��Rüya�� yı Marcel Proust okumuş olsaydı Gonçarov�u kendine en yakın Romacılardan sayabilirdi.Prous da onun gibi anlattığı alemden hiçbir şeyin kaybolmasına razı olmuyor, ilk bakışta tekrar gibi görünen belisiz renkleri biriktirerek canlı bir bütün yaratıyor.

Tıpkı Ştoltz gibi Avrupalı okuyucu da Oblomov� un hikayesini hiçbir zaman anlayamayacaktır.Gerçi Oblomov�u ancak Avrupalı bir kafa ,Gonçarov� un Avrupalaşmış kafası edebiyata sokabilmişti.Ama Avrupa edebiyatında bu tipin benzerine bile rastlamak imkansızdır.Ona benzese benzese Don Quichotte, Hamlet, Werther, Adolphe, Rene gibi hasta kahramanlar, işsiz beyzadeler benzeyebilirdi.Ama onlar işsizlikten bile iş çıkaranın , hayallerini şu ya da bu şekilde yaşamanın, hatta hayalleri uğrunda ölmenin yolunu buluyorlar. Avrupa, hayallerini gerçekleştirmek için kuran insanların ülkesidir.Orada gerçekleşemeyen hayal bir acı kaynağı, bir targedya konusudur.Doğuda ise hayal bir keyif, bir gerçekten kaçma vesilesidir.Doğulu, geviş getirir gibi, kendi içinde başlayıp kendi içinde biten, hedefsiz, başıboş hayaller kurar.Oblomov� da gerçeğin yerini tutan hayal, Ştoltz� da bir teşebbüsün hazırlığı, ilk adımıdır.

Rusya� da en çok okunmuş, anlaşılmış, günlük konuşmalara karışmış bu romanın ,Avrupa� da en aydın okuyucular tarafından bile anlayışsızlıkla karşılaması mukadderdi. Biz de ise Biz de ise Oblomov� un büyük bir anlayış bulması beklenebilir; çünkü Oblomov� u yaratmış olan koşullar bizde de pek yakın zamanlara kadar vardır.Hatta Türk okuyucusu tanıdıkları arasında Oblomov� a benzeyen insanlar görebilecektir.Konya� daki çiftliğinin geliriyle Beyoğlu�nda bir türlü gerçekleşmeyen hayaller içinde yaşayan işsiz , yarı aydınlar ve memurlar az değildir.Kaldı ki hepimizde, iş hayatına karışanlarımızda bile, Oblomovluk vardır.Avrupalılaşma yolunu tutan her Doğu milletinde Oblomovluk kolay kolay ruhlardan çıkmayacaktır.Oblomovluktan kurtulmak için onun tam zıddını örnek tutmuş,olan,dünya görüşünü iş üzerine kurmuş olan yeni Rusya� da bile Oblomov�lar kuşağının büsbütün kuruduğu iddia edilemez.Nitekim Lenin diyor ki:�� Rusya üç devrim geçirdi,ama yine de Oblomov�lar kaldı; çünkü Oblomov�lar yalnız derebeyler,köylüler,aydınlar arasında değil, işçiler, koministler arasında da vardır.Toplantılarda, komisyonlarda nasıl çalıştığımıza bakarsanız , eski Oblomov�un içimizde olduğunu görürsünüz.Onu adam etmek için daha çok zaman yıkamak, temizlemek, sarsmak, dövmek gerekecektir.��

| Cevapla Cevapla | Bildir