Mecid Mecidi, Baran, Cennetin Çocukları , Cennetin Rengi gibi filmlerini ilgiyle izlediğimiz başarılı ve sinemaya uzun süre emek vermiş yönetmenlerden biri. Kendi ifadesine göre "Muhammad: The Messenger of God" adlı son filmini, senaryo ve hazırlık safhası da içinde olmak üzere, 10 yıllık bir sürede gerçekleştirmiş. Üç saatlik yapım için sıfırdan kurulan eski Mekke şehri, deniz kenarındaki Suva beldesi, rahip Bahira'nın yaşadığı kasaba, aksesuarlar, kıyafetler ve bilgisayar efektleri, gerçekten de uzun süre üstünde çalışılan ve emek verilen bir film olduğunu hemen belli ediyor. Özetle, gerek sinema tekniği, gerek yönetimi, gerekse kurgusu ile üst düzey bir Hollywood filmiyle yarışacak türden bir sonuç ortaya çıkmış denebilir.
Giriş ve final sahnesi dışında filmin tamamı flaşbek/geriye dönüş tekniğiyle verilmiş. Hz. Muhammed'in peygamberliğini ilan ettiği nübuvvet döneminde Mekke şehri ileri gelenlerinin yeni Müslümanlara boykot uygulanması ile başlayan ve biten filmin ortasındaki ana bölümde peygamberimizin doğumu, çocukluk ve ilk gençlik dönemleri anlatılmış. Mecidi Peygamberimizin değişik bir dönemini anlatarak eserini, Mustafa Akad'ın ünlü Çağrı (The Message) filmiyle çakışmaktan ve (belki de) kıyaslanmaktan kurtarmayı denemiş olabilir. Öte yandan Mecidi'nin, yukarıda ismini andığım filmler dahil pek çok eserinde çocukları ya da çocukluk dönemi hikayelerini kullanarak kendini bu tür bir süperprodüksiyona hazırladığı da varsayılabilir.
![resim]()
Mecidi, kendisiyle yapılan röportajlarda filmi hem Peygamberimizin hayatına (Siyer-i Nebi'ye) olan ilgisi ve O'na duyduğu sevgi, hem de Batı’da giderek yükselen İslamofobiye sanatsal bir karşılık verme arzusundan dolayı çektiğini özellikle vurgulamıştı. Bu niyetle filme konu olan mekanları adım adım dolaştığını, İslam dünyasının önde gelen tarihçileri ve din alimlerine danıştığını anlatmıştı. Bu titiz sürecin mekan, dekor, kostüm, oyuncu ve dönem aksesuarları konusunda filme başarıyla yansıdığını görmek mümkün. Ancak biz dahil pek çok ülkede itirazların merkezine oturan "senaryo" konusunda aynı başarının sağlanamadığını söylemek hiç de yanlış olmaz.
Gerçek hayatı temel alan hikayelerde bile boşlukları doldurmak ve filme heyecan katmak için senaryolara eklemeler yapıldığı bilinen bir şey. Ancak Mecidi'nin, saygı duyduğunu özellikle belirttiği bir Peygamberin hayat hikayesine tarihi gerçeği saptıran eklemeler yapması çok yakışıksız olmuş. Örneğin Hz. Muhammed'in çocukluğunu konu alan hiç bir eserde bahsedilmeyen, henüz küçücük bir çocukken peşine düşen Yahudilerin şerrinden bucak bucak kaçırılan biri haline dönüştürülmesi bu yanlış eklemelerden biri. Yahudi Samuel/İşmael'in neredeyse film boyunca iz süren biri haline dönüştürülmesi filme gerilim ve tempo kazandırmış olsa da, bunun tarihsel bir doğruluğu yok. Aynı şekilde henüz çocukken mucizeler, özellikle de Hz. İsa'ya atfedilen (hastayı iyileştirme, ölüyü diriltme gibi) bazı kerametler göstermekte oluşu, Siyer kitaplarındaki anlatılara uygun değil. Üstelik peygamberimizin kişiliğini masalsı bir boyuta taşıyıp, fantastikleştirmek gibi bir sakıncası da var.
![resim]()
Diğer taraftan Mecidi'nin senaryoya kendi yaşadığı ülkenin mezhepsel etkisini katacağı film henüz vizyona girmeden tahmin edilen, hatta beklenen bir olguydu. Örneğin Peygamberimizin çocukluk arkadaşı olan, beraber büyüdükleri Hz. Ebubekir’e filmde fazla yer verilmeyeceği bilinmekteydi. Ama peygamberimizin tüm hayatında çok önemli rol oynayan böyle birine ne ismen, ne de cismen hiç yer verilmemesi kasti aşan, yanlış bir tercih olmuş. Ayrıca filmde Hz. Ali'nin dahil olduğu Haşimoğullarının öne çıkarılacağı bilinmekle birlikte, Hz. Osman'ın dahil olduğu Ümeyyeoğullarının bu kadar kalın çizgilerle karalanabileceği beklenmemekteydi. İlk Müslümanlara yapılan zulüm ve boykot döneminde Mekke'nin idarecisi Ebu Cehil olduğu halde, filmde bu itici görevin (oğlu Muaviye'nin gelecekteki hataları sebebiyle) Ebu Sufyan'a maledilmesi de yapımdaki baskın Şii etkisinin göstergesi.
Filmler öncelikle bir sinema eseri olarak görülmeli ve yönetimi, oyuncuları, kurgusu ve atmosferi ile değerlendirilmelidir. Mecidi'nin filmine teknik anlamda olumsuz bir eleştiri getirmemiz yanlış olur. Üstelik tüm sanat eserleri gibi sinema da dinin asli anlamda öğrenileceği bir kaynak değildir. Ama gerçek kişiler söz konusu olduğunda izleyicinin yanlış anlatımlarla gerçek dışı izlenim edinmesine sebep olacak eklemeler de mutlaka dikkate alınıp eleştirilmelidir. Bu tür bir eserde Hz. Muhammed'in sadece Şiilerin değil, tüm Müslümanların peygamberi olduğunun hatırdan çıkarılmaması gerekirdi.
Bu anlamda Mecidi'nin filmde oluşturduğu mistik hava her ne kadar izleyicide bir heyecan oluştursa da, Hz. Muhammed'in ahlaki önderliğine ve samimiyet öğretisine her zamankinden çok muhtaç olan İslam dünyasında "Çağrı" gibi kalıcı bir etki yapmayacağı kesin. Tüm bu eleştiriler bir yana, film vizyondayken Twitter'de rastladığım iki kısa cümle, bu filmle ilgili tüm şikayetleri alaşağı edecek başarılı bir özetlemeydi:
"Hazır filmi eleştirmek kolay. Bu kadar AVM yapacağınıza, bir peygamber filmi de siz çekseydiniz ya!"
