İnsanı da asarlar



Sağlam sinefiller, dört elle sarılıp bırakmayacakları, kendilerini teslim edecekleri türden olgun bir sinema yapıtı arıyorlarsa şayet; neredeyse bir yıl önce Cannes Film Festivali’nde prömiyer yaptıktan sonra ülkemizde de Sonbahar Film Haftası Filmekimi’nde gösterilmiş olan, Arnaud des Pallières’in Adalet İçin filmi, içinde barındırdığı zengin alt metin sayesinde aranılanın tüm özelliklerine haiz bir iş olarak karşılarında duracaktır.
Feodalitenin hüküm sürdüğü 16. yüzyılda Saksonya bölgesinde geçen bu hikayede, at tüccarlığı yapan Michael Kohlhaas, soylu biri tarafından haksız yere tutuklanır. İki atını vererek serbest kalsa da, eve döndüğünde olayın düzmece olduğunun farkına varır. Filmde de, asla tahammül edemeyeceği bu durum karşısında, yanına aldığı adamlarla silahlanarak başlattığı isyan süreci, başka bir deyişle adalet arayışı işleniyor.
İncil, bize düşmanlarımızı affetmemizi söylüyor. Ne incil ne de başka bir kutsal kitap, başkaldırmamızı salık vermiyor. Bir adam ve atı dünyaya meydan okuyor. Eğer ortada Tanrının adaleti diye bir şey varsa durumun ne olacağını da kimse kestiremiyor.

KLEIST’IN BAŞKALDIRAN İNSANI

Adalet İçin filminin orijinal adı, filmin kahramanı Michael Kohlhaas’tan geliyor. Kohlhaas, adaletin ve doğruluğun tecelli etmesini her şeyden
üstün gören, prensiplerinden asla taviz vermeyen bir adam. Öyle bir adam ki, Albert Camus’ün Başkaldıran İnsan’ını akla getiriyor. Dinsel ve kutsal olan her şeye dair sorgulamaları belirginleşmiş bir adam. Uslamlamaların ona katabileceği bir şey olmadığı inancındadır ki, bundan böyle tutkularını takip etme eğilimindedir.
Kohlhaas, yanı başındaki kızıyla kalakaldığı serüvende karşısına çıkan herkesle girdiği münasebet bir başka derinliktedir. Rahip, ilahiyatçı, vali ve prenses. Kohlhaas’ın hem yakınında hem de bir o kadar uzağındadır. Onun derdini anlayacak ve gerçekten onu yalnızlığından koparacak kim kalmıştır ki? Bu mert, korkusuz adamın kızı da, babasının izinden gidecektir elbet. Kohlhaas’ın neşeli ve gürbüz torunları da ilelebet Meklenburg’da yaşamaya devam edecekler.
Heinrich von Kleist’ın aynı adlı öyküsünden uyarlanmış filmin meselesinin, yazarın da hayata bakışının bir tezahürü olduğunu hesaba katmak gerekiyor. Kleist’ın, etkisinde kaldığı şüphe götürmeyecek olan Yazar Jean-Jacques Rousseau’nun Toplum Sözleşmesi’ndeki ahlak sorunsalını bir nevi alıntılamış olduğu öykü, filme dönüşüp karşımıza serildiğinde değerinden ve meselinden hiçbir şey kaybetmiyor.
Adalet İçin filmi, uyarlandığı hikayenin ve tarihsel gerçekliğin izinde bıkmadan yola koyuluyor. Senaryosundan, müziklerine, oyunculuklarından, sinematografisine değin eli yüzü düzgün bir film izlemenin keyfini izleyiciye bırakıyor. Mads Mikkelsen, Bruno Ganz ve Denis Lavant’ı aynı filmde seyredecek olmak da cabası.