werner herzog’un 2001 tarihli filmi. tim roth da oynuyor. 1932’de geçen film polonyalı bir yahudi gencinin berlin’de bir yıldız olarak yaşadıklarını anlatıyor. film neticede bir efsaneye dayandığı için gerçekçilik aramak yanlış olur. lakin çok kritik bir zaman diliminde geçtiğinden biraz tarihsel yaklaşımından bahsetmek gerekir. önceleri kimliğini gizleyen yahudi gencin daha sonra nazi partisi’nin yükselişe geçtiği bir ortamda kimliğini açığa vuruyor, bu da hem almanya’daki hem de polonya’daki dindaşları için gurur kaynağı oluyor. dahası, kendisi bir süre sonra yahudi halkının başına gelecek korkunç bir felaketi gördüğünü iddia ediyor. bir haham da kendisinin her nesilde az sayıda bulunan ve tanrı için şehit olacak üstün kişilerden biri olabileceğini söylüyor. gencimiz gerçekten de şehit oluyor fakat son derece trajik (niyazi mi demek lazım?) bir biçimde. böylece filmimiz yahudiler arasında belli bir kabul gören ve holokost’u dinsel bir çerçeveden yorumlayan anlayışa prim vermiş oluyor. bir de tabii daha 1932’den soykırımın olacağını öngörmesiyle de hitler’in her şeyi öteden beri planladığını ve yavaş yavaş uygulamaya koyduğunu savunan tarihçilerin görüşünü paylaşmış oluyor ki bu teleolojik görüş şu andan büyük ölçüde bir kenara bırakılmış durumdadır.