Noces (2016)

Belçika'da yaşanan gerçek bir hikayeden yola çıkıldığı belirtilen film, aslında iki farklı dünya görüşünün irdelenmesi üzerine kurulu bir yapıya sahip:
1) Dünyanın en doğusundan gelerek batıdaki bir ülkeye yerleşen ebeveynlerin, çocuklara kendi ülkelerindeki katı kuralları aynen uygulama çabaları yanlıştır. Gelinen ülkeye asimile olmak gerekmez, lakin yeni ortama entegrasyon sağlanamazsa, ailedeki tüm tarafların yaşamını zehir eden huzursuzluk kaçınılmaz olur.
2) Gençlerin dünyayı kendi etraflarında dönüyor zannetmeleri ve 18 yıl içinde büyüdükleri ailenin kurallarını gözardı ederek "cin olmadan adam çarpma" girişiminde bulunmaları, sorunu daha da büyütmekten başka bir işe yaramaz.
Filmde, bu karmaşık sorunun çözümü için elbette seyirciye bazı ipuçları da verilmiş. Daha filmin başında gayrimeşru hamile kalan kıza ailenin empatili ve sorunu çözücü yöndeki yaklaşımı ve ailenin hoşgörüsü, topluma zaten belli oranda entegre olduklarının işareti şeklinde vurgulanmış. Yine, kızın odasında tek başına, yani ek bir baskı belirtisi olmadan namaz kılması da, kızın dini gereklerden ve kendi köklerinden kopmadığı göstermek için senaryoya eklenmiş. Yani filmde kendi din ve geleneklerine uymakla birlikte Belçika toplumuna da yeterli oranda entegre olmuş, lise son sınıfa giden kızını okutmaya özen gösteren, işyeri sahibi olarak kendi ayakları üstünde duran başarılı bir aile portresi çizilmiş. Ayrıca kızlarına bazı geceler Belçikalı kız arkadaşının evinde kalmasına izin verecek kadar da güvenmekteler.
Gerçek yaşanmış hikayede ailenin durumu ve olayların böyle mi geliştiği bizce meçhul. Ama yapımcılar bu tür sorunsuz hikayelerden başarılı film çıkmayacağını bildikleri için, daima ek sahnelerle olayların seyrini değiştirip senaryoya heyecan katmayı tercih ederler. Nitekim ikinci yarıda, başlangıçta çizilen aile tablosuyla çelişen gelişmelerin senaryoya eklendiğini görmekteyiz.
Babanın, kızını hamile bırakan Pakistan'lı Tarık'ı damat olarak niye kabul etmediğine dair en ufak bir ipucu verilmez. Empatisine daha önce şahit olduğumuz ailenin (damatlıktaki sorun Fransızca bilmeme olarak düşünülse bile) Belçika ve Fransa'da yaşayan Pakistan kökenli binlerce aile içinde eş-dost tavsiyesiyle uygun bir damat arama gereği görmemesi, hatta bu yönde hiç bir teşebbüste bulunmaması da garip. Yüzyüze görüşmede fazla sorun çıkmayacağı, kaynaşmak daha kolay olacağı için yapımcılar, filmin dramatik gelişimi adına üç damat resmi üzerinden dayatmada bulunma olayını bilerek tercih etmiş olabilirler.
Filmin başlarında Zahira'nın namaz kılan biri olarak sunulduğunu görmüştük. Ama ikinci yarıda kızı tekrar odada yalnız namaz kılarken gördüğümüzde garip bir şey olur. Namaz sırasında sessiz okunması gereken, yani hiç gerek yokken ettehiyyatü duası yüksek sesli olarak ekrana yansır. Böylece Zahira'nın aslında her namazda okunan temel dualardan ettehiyyatüyü bile bilmediğini, kelimeleri yalan yanlış okuduğunu anlarız. Olayı "eğer sahnede tüfek asılıysa, o tüfek mutlak patlar" açısından değerlendirirsek, bu sahne ile senarist/yönetmenin aslında şu görüşün altını çizmek istediğini varsayabiliriz:
" Evet kız dindar, namaz kılıyor, ama bu dindarlığı öylesine, göstermelik.. Dolayısıyla onun dindarlık açısından ne ailesi, ne de Pakistanlı biriyle fazla ortak noktası yok. O sebeple ailesine yaşattıkları normal."
Noce aslında pek çok soruyu havada bırakan, cinayetle sonlanan yanlış adet ve geleneklerin sadece batılı bir ülkede geçmesiyle ilgi çeken, ama yine de izlenip kişisel yorum yapılmasını tavsiye edeceğim bir film.
(Çevirilerini takdir ettiğim ve çevirdiği filmleri hemen izleme listeme aldığım Fügen Atasoy'un altyazısıyla ilgili iki detayı da yazmam gerek diye düşünüyorum:
1-Filmin başında "Ruhu var mı?" sorusu, "cenine Ruh üflenmesi" tanımına uyan güzel bir terim. Zahira "Canlı mı?, canı var mı?" diye sorsaydı belki yanlış değil, ama eksik bir çeviri olurdu.
2- Dini nikahta konuşulan 2 milyon ruble ise "başlık parası" değil, "mehir" olarak tanımlanmalıydı. Çünkü dini nikahta para olarak sadece kızın alacağı mehrin sözü edilir.)

Bakış açısına göre film bir çok yöne çekilebilir olsa da dram güzel işlenmiş. Seyredilesi bir film, iyi seyirler.

Kötü yorumlara aldanmayınız. Gayet sürükleyici ve izlenebilir bir yapım. Özellikle süresi daha uzun tutulabilecekken sıkmamak adına onu bile iyi ayarlamışlar. Kendinizden de bir şeyler bulabileceğiniz sakin bir dram filmi. Ailecek izlenebilir.

Tavsiye ederim, keyifli seyirler.