No (2012)

"Bir kadınla bir erkek deniz kenarında yürüyüşe çıkmışlar.
Kadın: Denize bak! Bugün her zamankinden...?
Erkek: Evet her zamankinden daha ma... Yani ŞEY?
Kadın: Gökyüzünün rengi de ŞEY
Erkek: Evet, evet ŞEPŞEY"

Evet bu "şey " 12 Eylül referandumunda kullanılacak olan "HAYIR" oyu pusulasının rengi olan "Mavi".

"EVET" ler beyaz... Zarflar transparan... Sürecin tamamlanmadığının göstergesi oy sandıklarının başında bekleyen bir çift asker... Buyrun özgürce kullanın oyunuzu...Sonuç %91 EVET!

Şili'de yıllar süren Faşist rejim sonucu gerçekleştirilen referandum kampanyası sonucu olumsuzluk ifade eden "No" ya olumlu anlam yüklenerek bir zafer kazanılır.
Her ne kadar bir dönemi anlatmaya soyunmuş politik bir film gibi dursa da ana teması
reklamcılık ve reklamların toplum psikolojisi üzerindeki etkileriyle sınırlı belgeselvari bir filmdir “No”. Filmin verdiği en önemli siyasi mesaj; siyaset yapmak slogan atmaktan ibaret değildir. ile sınırlı kalmış.
Yönetmen tercih ettiği çekim tekniğiyle dönemi sanki o dönemin tv kanallarından derlenmiş
bir belgesel havasına sokmuş. Filmi oluşturan görüntülerin yönetmenin dediğine göre %30
gerçek görüntüler olduğu düşünüldüğünde doğallığı yakalamak adına iyi de yapmış.

Özünde her eylem siyasidir ancak burada yürütülen kampanya tekniktir ve tek amaca odaklıdır: referandumu kazanmak... Sonrası için bir çalışma yapılmamaktadır. Bu nedenle referandum sonrası seçimleri Hristiyan Demokrat bir parti kazanmıştır.
"NO" kampanyasının başarısına karşın bir yapıyı yıkarken yerine ne konacağının hesabını yapılmadığında yıkımın siyasal ve toplumsal yararının orta ve uzun vadede tartışmaya açık kalacağı görülmüştür.
Daha güncel bir örnek olan Mısır'da, sistem aygıtları değişmeden yalnızca aygıtı kullanan yapılar değişince değişen bir şeyin olamayacağı gerçeğinin değişmezliği bir kez daha görülmüştür...

Her oluşum kendi dinamikleri içinde değerlendirilmeli kuşkusuz. Bu tarz siyasal pazarlamanın Türkiye'deki örnekleri olarak; 12 Cuntasının açıktan adres gösterdiği MDP değil de farklı söylemde bulunup iktidar olan ANAP ve çok sonra Genç Parti'nin yakaladığı görece "başarı" gösterilebilir.
Benzer süreçlerden geçtiğimiz Latin Amerika ülkelerinden farklılığımız, onlar yaşadıkları tarihe tanıklık edip seyirci kalmakla yetinmiyor hesaplaşmayı biliyorlar. Bizde ise aradan onca yıl geçmiş olmasına rağmen bu hesaplaşma birkaç girişimle sınırlı kalıyor.
Birilerinin dediği gibi "tarih yazılıyor, biz ne yazıyor ne de okuyabiliyoruz kendimizinkini"...

"Şili, mutluluk çok yakında!" Ne de çok benziyor bizim ülkemize. Referandum sürecine girdiğimiz bugünlerde herkesin özellikle izlemesi gerek bu tarihi filmi...

Bu yapımı "film" olarak seyrederseniz sıkılırsınız; ama tarihi bir gerçeği tüm çıplaklığı ile öğrenmek için bir "belgesel" seyreder gibi seyrederseniz, çok fazla ayrıntıyı fark edip fazlasıyla beğeneceğiniz bir yapımla karşılaştığınızı hissedebilirsiniz.